DEHB’ in Alt Tipleri ve Belirtileri

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun temel özelliği, kalıcı ve sürekli olan dikkat süresinin kısalığı, engellemeye yönelik denetim eksikliği nedeniyle davranışlarda ya da bilişte ortaya çıkan ataklık ve huzursuzluktur. Bunun sonucu olarak çocukta gelişimsel olarak dikkatsizlik ya da aşırı hareketlilik ve ataklık vardır. Dikkatsizlik ile ilgili sorunlar gündüz düşleri, kurallı bir ortamda uzun süre bir etkinliğe odaklanamama şeklinde ortaya çıkarken, hiperaktivite ile ilgili yakınmalar yerinde duramama, çok konuşma ve huzursuzluk şeklinde görülmektedir. Belirtiler sıklıklara kazalara neden olur, kişilerarası ilişkilerde gerginlik ve uygunsuz davranışlar yaratır. Başlangıcı genellikle üç yaş dolaylarında olmakla birlikte, tanı düzenli öğrenim için gerekli dikkat süresi ve yoğunlaşmanın gelişmesinin beklendiği ilkokul yıllarında konmalıdır.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun farklı tipleri bulunmaktadır. Bunlardan ilki, dikkat eksikliğinin baskın olduğu tiptir. Genel özellikleri, okul ödevi, işler ve etkinliklerde dikkatsizce hata yapmak,  üzerine aldığı etkinliklerde dikkatinin dağılması, doğrudan kendi ile konuşulduğunda dinlemiyor gibi görünme, yönergeleri izlemede güçlük, eşyalarını kaybetme  ve günlük etkinliklerde unutkan olma olarak sıralanabilir. İkinci olarak hiperaktivitenin baskın olduğu tipte, genellikle elleri, ayakları kıpır kıpırdır ve oturduğu yerde kıpırdanıp durma, oturduğu yerde uzun süre duramama, uygunsuz durumlarda koşturma, oyun oynamada zorlanma ve çok konuşma görülür. Son olarak her iki tipin baskın olduğu durumda iki belirtiler aynı anda görülmektedir. Unutulmaması gereken bir diğer durum ise bu çocukların çoğu zaman dürtüsel davranmasıdır. Sorular tamamlanmadan cevap verme, sıra beklemede güçlük tipik özelliklerindedir. Dürtüsellik özelliklerinin ergenlikte riskli davranışlara dönüşmemesi için bu çocuklarda erken müdahalenin rolü çok önemlidir.